Verslag: de Woonconferentie annex Verkiezingsdebat Westfriesland.

Als het om wonen gaat, lopen de gemoederen op. Ook in West-Friesland is er sprake van woningnood. De Woningmakers Westfriesland organiseerden donderdag 27 januari j.l. een Woonconferentie annex Verkiezingsdebat Wonen in de vorm van een livestream in Zoom.

Zet de directeur van een woningcorporatie, een makelaar, twee wethouders, een onderzoeker en een hoogleraar bij elkaar voor een ’verkiezingsdebat’ over de woningnood in West-Friesland en je krijgt veel cijfers, trends en zorgbarende ontwikkelingen. Toch was er ook hoop, naast goede voornemens.

Deze middag zaten diverse relevante partijen aan tafel die in gesprek gingen over de huidige woningnood: wethouders Marjon van der Ven (Hoorn) en  Andrea van Langen (Medemblik) namens de politiek, Dick Olie namens de makelaardij, Cees Tip namens de woningcorporatie Intermaris, Berry Blijie namens ABF Research en prof. dr. Peter Boelhouwer  (TU Delft) voor wat betreft het landelijke beeld.

‘Het is mega complex’, vatte directeur Cees Tip van corporatie Intermaris samen, nadat in bijna drie uur alle factoren waren langsgekomen die een versnelling van de woningbouw in de weg staan.

Makelaar Dick Olie had grafieken laten zien van de woningverkoop in West-Friesland, waaruit bleek hoe zeer het aanbod is gedaald, terwijl de prijzen zijn gestegen. Bijvoorbeeld tussenwoningen: daar zijn er in 2021 129 van verkocht, 36 procent minder dan het jaar daarvoor, voor een prijs die gemiddeld 26 procent hoger lag. ‘Zo’n prijsstijging is niet te verdedigen’, zei hij. En: ‘Het is een dramatische aanbodsituatie.’

Uniek

Ook professor Peter Boelhouwer, expert als het gaat om beleid op de woningmarkt, nam het woord ’dramatisch’ in de mond. Hij doelde op het tekort aan woningen dat oploopt. ‘Het is uniek dat iemand die een woning zoekt zo weinig keus heeft. Ongekend, net als de prijsstijgingen. Het is dramatisch verslechterd.’

In dat kader was er ook aandacht voor mensen die vanuit de metropoolregio Amsterdam naar West-Friesland trekken. Dat zijn er ook de komende jaren duizenden. Die overloop moet worden gestopt, klonk het vanuit de groep belangstellenden die het debat online volgden. En dan ook meteen die arbeidsmigranten weren, die een deel van de schaarse woningvoorraad bezetten.

Professor Boelhouwer begreep het sentiment. Maar: ‘Er is vrij verkeer van personen en goederen in de Europese Unie en die overloop, die gebeurt gewoon. Je kunt moeilijk een hek om West-Friesland zetten.’

Oplossingen

Als oplossingen voor het woningtekort noemde Boelhouwer het inzetten op nieuwbouw én op transformatie van bestaande gebouwen. En het bouwen van woningen waar de markt om vraagt: ook grondgebonden koopwoningen en ook minder dure. Maar of die vraag overal zo is? Corporatie-directeur Cees Tip ziet onder huurders juist behoefte aan kleine woningen: ‘Zestig tot tachtig procent van de vraag is naar woningen voor een- à tweepersoons huishoudens.’

De rol van de provincie kwam ook aan bod. Makelaar Olie vindt het onterecht dat deze ’buitenstedelijke’ plannen tegenhoudt. ‘We moeten inventariseren wat nodig is en over de provincie heen naar het Rijk gaan. Er moet gewoon ingegrepen worden. Eigenlijk moet je er één overheid tussenuit snijden.’

Wethouder Andrea van Langen van Medemblik vindt dat de West-Friese gemeenten één geluid moeten laten horen als het gaat om de noodzaak om ook buitenstedelijk te bouwen.

Knarrenhofjes

Boelhouwer denkt dat de gewenste doorstroming onder meer kan worden bevorderd door een goede oplossing te bieden voor ouderen, bijvoorbeeld in woongemeenschappen zoals Knarrenhofjes. ‘Dan kun je veel woningen vrijmaken.’ Ook vindt hij dat er een ’flexibele schil’ moet komen, van tijdelijke woningen. ‘Bouwvergunningen lopen te veel achter. Modulaire woningen kun je snel doen.’

Wethouder Van Langen ziet zo’n flexibele schil wel zitten. Het zou volgens haar een tijdelijke oplossing zijn voor degenen die moeten wachten, omdat woningen in de reguliere markt steeds maar naar de woningzoekenden met urgentie gaan.

Cees Tip ziet flexwoningen ook als mogelijkheid om de daling in de woningbouwproductie op te vangen.

‘In West-Friesland hebben we bedrijven die snel en demontabel woningen van hoge kwaliteit kunnen maken. Die moeten dan wel komen op plekken komen die niet bestemd zijn voor permanente bouw,’ zei Tip.

Geschrokken

In de afronding zei wethouder Marjon van der Ven dat voor de gemeente Hoorn de grootste uitdaging is de jongeren hier te houden. ‘De vergrijzing komt als een komeet op ons af.’ Wethouder Van Langen was geschrokken door wat ze in het debat had gehoord. ‘Het probleem is nog groter dan ik dacht. Het is duidelijk dat we voor een enorme uitdaging staan.’

Kijk de Woonconferentie terug:

Zie hier het video-interview met 6 wanhopig woningzoekenden:

Vind hier de Powerpoint-slides van de Woonconferentie. En hier de Q&A’s.

Zie hier de impressie van de Woonconferentie die Olivier maakte: