OPSTAND | column van Hans Huibers

Bron: website Westfriese Bedrijvengroep | 31 8 2021

“De afgelopen 3 jaar hebben we een recordaantal van 50.000 woningen in Noord-Holland gebouwd en getransformeerd”, aldus de gedeputeerde van de provincie in een recent artikel in Binnenlands Bestuur. “Helaas slechts een druppel op een gloeiende plaat. Ondertussen roept het Rijk om een hoge woningbouwproductie, maar confronteert ons met tal van vertragende maatregelen,- aldus datzelfde artikel. In dit citaat zit een merkwaardige dubbele boodschap. Trots op wat “wij” hebben gepresteerd, de schuld dat het niet méér is ligt bij het Rijk, volgens de gedeputeerde.

Dit is toch op z’n minst een heel eenzijdige voorstelling van zaken. De overheidslaag die op dit moment de meeste belemmeringen opwerpt om te bouwen is juist de provincie zélf. En dat staat natuurlijk niet in dit artikel.

Wat is het geval. In Noord-Holland Noord is, zoals in het hele land, een schrijnend tekort aan woningen. Op ieder in de verkoop komend huis wordt boven de vraagprijs geboden, ieder aangeboden huurhuis wordt zwaar overtekend. Na veel vijven en zessen is een Woondeal voor Noord-Holland Noord gesloten om 60.000 huizen te mogen bouwen. Wie lag het langste dwars en wie stelt ook nu nog steeds de meeste voorwaarden waardoor de uitvoering vrijwel onhaalbaar is: juist, diezelfde provincie. Want nieuwe woningen mogen alleen bij stationslocaties en in het verstedelijkt gebied worden gebouwd. In de kleinere kernen alleen zeer beperkt en ook nog alleen in door de provincie aangewezen dorpskernen.

In datzelfde artikel in BB schrijft de gedeputeerde ook nog ronkend van trots dat die gerealiseerde uitbreiding ertoe geleid heeft dat nu meer woonwerk verkeer met het openbaar vervoer gaat. Op zichzelf een heel goed streven, maar in het landelijk gebied in Noord-Holland Noord een wel heel erg onrealistisch uitgangspunt.

Zij werken in de kennisbubbel waar afstand gemakkelijk digitaal te overbruggen.

En hier zit ‘m precies de kneep. De provincie Noord-Holland wordt bestuurd door allemaal bewoners van de Randstad. Er is een dicht en wijdverbreid openbaar vervoer netwerk, zij werken in de kennisbubbel waar afstand gemakkelijk digitaal te overbruggen is en met hun kosmopolitische houding maakt het eigenlijk niet zoveel uit of ze in Amsterdam, Haarlem of Amstelveen wonen. Als er maar goede voorzieningen in de buurt zijn, winkels, cultuur en op z’n tijd een weekendje shoppen in Londen. Tja, dat laatste is er door corona helaas de laatste tijd niet van gekomen en echt goed voor het milieu is dat natuurlijk ook niet. Maar voor dat laatste bouwen we gelukkig windmolens en zonneweiden in het landelijk gebied. Maar woningen bouwen “in het groen” is natuurlijk uit den boze. Daar profiteren alleen die grote vastgoedjongens van en verkwanselt onze ruimte, is de gangbare en politiek correcte opvatting in het provinciehuis. Dus: alléén stads- en dorpsverdichting. Dit alles leidt tot absurde gevolgen.

Dit wereldbeeld staat veraf van de gemiddelde inwoner van pak ’m beet Hauwert of Abbekerk. Die jongere aldaar is opgegroeid in het dorp, heeft een goede baan in de bouw, de distributie of in de maakindustrie, heeft er zijn vriendengroep en wil in het weekend voetballen bij de plaatselijke vereniging en steekt daar als het meezit ook nog zijn handen uit de mouwen. Die wil niet wonen bij het station in Hoorn of Hoogkarspel, dat is voor hem of haar hetzelfde als emigreren, ook al is het maar 10 kilometer. En áls er dan in zo’n dorp 11 (!) woningen mogen worden gebouwd dan alleen midden in de door de provincie aangewezen dorpskern. Gevolg: begrijpelijke, grote bezwaren van de bewoners, die blij zijn met 11 nieuwe woningen, maar uitgerekend niet op die aangewezen plek!

Deze opstelling van de provincie is op den duur onhoudbaar.

Dit kan geen stand houden. Hier gaan mensen in opstand komen. In Amerika bestormden ze het Witte Huis. Dat zie ik bij dat abstracte en anonieme provinciebestuur en bij dat statige gebouw aan de Dreef nog niet gebeuren. En begrijp me goed, daar ben ik ook geen voorstander van! Maar deze opstelling van de provincie is op den duur onhoudbaar. Het is niet uit te leggen aan burgers, ook niet voor al die arme wethouders in de gemeenten, die wel willen, maar gewoon niet mogen.

Geef lokale overheden méér ruimte om zelfstandig te beslissen!

Moet dan heel Noord Holland Noord maar worden volgebouwd. Nee, natuurlijk niet. Moeten we “al het groen” dan maar opofferen. Nee, want ook de inwoners van Noord Holland Noord hechten aan hun ruimte en zijn trots op het landelijk karakter. Maar geef lokale overheden méér ruimte om zelfstandig te beslissen, geef ruimte aan de regio zélf om de locaties voor die 60.000 woningen te bepalen, met een goede balans tussen bouwen in stadskernen bij het station (zoals de plannen rond de Poort van Hoorn) en noodzakelijke bewoning in de kleinere kernen om de vitaliteit van de dorpen de behouden. Dat kunnen lokale bestuurders samen met de bewoners in de gemeenten prima zélf bepalen. Daar hebben ze de Randstadbewoners niet bij nodig.

Zodat in een volgend artikel de Gedeputeerde niet naar het Rijk hoeft te wijzen waarom het niet is gelukt, maar kan aangeven dat de provincie kon vertrouwen op het gezonde verstand van de regio en de randvoorwaarden heeft gecreëerd waardoor het wél kan lukken.

Hans Huibers,
Voorzitter Westfriese Bedrijvengroep